การจัดการธาตุอาหารรองและจุลธาตุเพื่อเพิ่มคุณภาพเนื้อและกลิ่นหอมของทุเรียน

บทนำ
ทุเรียน (Durio zibethinus) เป็นพืชเศรษฐกิจสำคัญของประเทศไทยที่สร้างรายได้มหาศาลทั้งจากตลาดภายในและการส่งออก โดยเฉพาะตลาดจีนที่ให้ความสำคัญกับคุณภาพผล ความสม่ำเสมอของเนื้อ สี รสชาติ และกลิ่นหอม อย่างไรก็ตาม เกษตรกรจำนวนไม่น้อยยังประสบปัญหาเรื่องคุณภาพผลผลิต เช่น เนื้อไม่เนียน สีไม่สวย กลิ่นไม่เด่นชัด หรือผลร่วงก่อนกำหนด สาเหตุสำคัญมาจากการจัดการธาตุอาหารที่ไม่สมดุล ซึ่งในหลายกรณีให้ความสำคัญเฉพาะ N, P, K แต่ละเลยธาตุอาหารรองและจุลธาตุที่มีบทบาทสำคัญต่อคุณภาพผลผลิต

บทบาทของธาตุอาหารรองและจุลธาตุ

* แคลเซียม (Ca) : มีบทบาทในการเสริมความแข็งแรงของผนังเซลล์ ช่วยให้เนื้อทุเรียนแน่น ไม่เละง่ายหลังสุก รวมทั้งลดปัญหาผลแตก
* แมกนีเซียม (Mg) : เป็นองค์ประกอบสำคัญของคลอโรฟิลล์ มีส่วนช่วยในการสังเคราะห์น้ำตาลและคาร์โบไฮเดรต ทำให้เนื้อทุเรียนมีความหวานเหมาะสม
* กำมะถัน (S) : เกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์กรดอะมิโนและสารประกอบกำมะถัน ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดกลิ่นเฉพาะตัวของทุเรียน
* โบรอน (B) : มีบทบาทในกระบวนการผสมเกสรและการพัฒนาของผล ลดปัญหาผลร่วงและเพิ่มความสมบูรณ์ของเนื้อ
* สังกะสี (Zn) : กระตุ้นการสร้างฮอร์โมนพืช (auxin) ส่งผลต่อการพัฒนาของดอกและผล ช่วยให้ทุเรียนติดผลดกและสมบูรณ์

งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
การศึกษาของกรมวิชาการเกษตร (2563) พบว่า การให้ปุ๋ยทางใบที่มีธาตุ Ca และ B ร่วมกันในระยะพัฒนาผล สามารถลดอัตราการร่วงของผลทุเรียนได้กว่า 20% ขณะที่งานวิจัยของ *Chandrapatya & Prommetta (2018)* รายงานว่า การเสริมกำมะถันในดินที่เหมาะสม มีความสัมพันธ์โดยตรงกับความเข้มข้น ของสารประกอบกำมะถันระเหย (volatile sulfur compounds) ที่เป็นตัวกำหนดกลิ่นหอมเฉพาะของทุเรียนพันธุ์หมอนทอง

แนวทางการจัดการธาตุอาหาร

1. ใส่ปุ๋ยอินทรีย์หรือปุ๋ยคอกที่สลายตัวดี เพื่อเพิ่มความสามารถในการจับยึดธาตุรองและจุลธาตุ
2. ใช้ปุ๋ยเคมีเสริม เช่น แคลเซียมไนเตรต หรือแมกนีเซียมซัลเฟต ตามความต้องการของดิน หรือ ฉีดพ่นปุ๋ยทางใบ FK-1
3. พ่นธาตุอาหารรองและจุลธาตุทางใบ เช่น แคลเซียม-โบรอน หรือสังกะสีซัลเฟต ในช่วงดอกบานและผลพัฒนา
4. ตรวจวิเคราะห์ดินและใบอย่างสม่ำเสมอ เพื่อปรับสูตรปุ๋ยให้เหมาะสมกับแต่ละแปลง
5. หลีกเลี่ยงการใช้ปุ๋ยไนโตรเจนมากเกินไป เพราะจะทำให้ต้นแตกใบอ่อนมากเกิน ลดคุณภาพผลผลิต

สรุป
ธาตุอาหารรองและจุลธาตุมีบทบาทสำคัญต่อการสร้างคุณภาพเนื้อและกลิ่นหอมของทุเรียน ไม่แพ้ธาตุอาหารหลัก การจัดการที่ถูกต้องและสมดุลไม่เพียงช่วยเพิ่มผลผลิตเชิงปริมาณ แต่ยังยกระดับคุณภาพทุเรียนไทยให้เป็นที่ต้องการของตลาดส่งออกมากยิ่งขึ้น

เอกสารอ้างอิง

* กรมวิชาการเกษตร. (2563). รายงานผลการวิจัยการจัดการธาตุอาหารเพื่อคุณภาพผลผลิตทุเรียน.
* Chandrapatya, A., & Prommetta, A. (2018). The effect of sulfur fertilization on aroma volatile compounds in *Durio zibethinus*. *Journal of Tropical Agriculture*, 35(2), 115-124.
* Marschner, H. (2012). *Marschner’s Mineral Nutrition of Higher Plants*. 3rd ed. Academic Press.
* สมชาย เกษตรสุข. (2561). ธาตุอาหารรองและจุลธาตุกับคุณภาพผลไม้ไทย. วารสารวิชาการเกษตรไทย, 14(1), 45-60.

---

#ทุเรียน #DurianThailand #วิชาการเกษตร #โภชนาการพืช #ธาตุอาหารพืช #เพิ่มคุณภาพทุเรียน #ส่งออกทุเรียน #เกษตรไทย #ดูแลสวนทุเรียน #ผลไม้ไทย