ตรวจ pH ดินแบบง่ายและแม่น — เกษตรกรทำเองได้ในไร่
ค่า pH...
👤
โดย: Admin
📅
2025-10-26 08:53:55
🌐
125.27.140.92
ตรวจ pH ดินแบบง่ายและแม่น — เกษตรกรทำเองได้ในไร่
ค่า pH ดินเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดอย่างหนึ่งที่กำหนดว่า พืชจะใช้ธาตุอาหารจากปุ๋ยได้มากหรือน้อยเพียงใด ดินที่มีค่า pH ไม่เหมาะสมต่อพืชจะทำให้ธาตุอาหารถูกตรึงไว้ ไม่สามารถดูดขึ้นทางรากได้ แม้เราจะให้ปุ๋ยมากขึ้น ก็จะ “ไม่เกิดผล” และสิ้นเปลืองต้นทุน
การตรวจ pH ดิน จึงควรถูกมองว่าเป็น “จุดเริ่มต้นของการให้ปุ๋ยอย่างมีเหตุผล”
---
**อุปกรณ์ที่ใช้ (ที่มีในไร่อยู่แล้ว)**
* ดินจากพื้นที่ปลูก
* น้ำสะอาด
* แก้วใสหรือขวดแก้ว
* ไม้คน
* ชุดทดสอบค่า pH ดินแบบน้ำยา (ราคาประหยัด ใช้ในไร่ได้ดี)
---
**ขั้นตอนการตรวจแบบถูกหลัก**
1. **เก็บดินให้ถูกวิธี**
ตักดินจากชั้นลึกประมาณ 15–20 เซนติเมตร
เก็บจากหลายจุดในแปลง (อย่างน้อย 4–6 จุด)
ผสมรวมกันให้เป็นตัวแทนของทั้งพื้นที่
2. **เตรียมดิน**
ตากดินให้แห้งในที่ร่ม
บดให้ร่วน และเขี่ยเศษราก เศษใบออก
3. **ผสมน้ำเพื่อทดสอบ**
ใส่ดินลงในแก้ว ประมาณครึ่งแก้ว
เติมน้ำสะอาดจนท่วมดินเล็กน้อย
คนให้เข้ากัน แล้ว **รอให้ตะกอนตก** 5–10 นาที
เพื่อให้ค่าน้ำที่แยกตัวออกมาเป็นตัวแทนของดินจริง
4. **หยดน้ำยาทดสอบ pH**
หยดน้ำยาทดสอบลงในน้ำใสส่วนบน
เขย่าเบาๆ หรือคนให้เข้ากัน
5. **อ่านค่า pH โดยใช้ตารางสี**
เทียบสีของน้ำที่เปลี่ยนไปกับแถบสีบนชุดทดสอบ
ค่านั้นคือค่า pH ของดินในไร่
---
**การแปลผล และแนวทางแก้ไข**
pH ต่ำกว่า 5.5 (ดินกรดจัด)
* ฟอสฟอรัสถูกตรึง ใบอาจอมเขียวคล้ำ โตช้า
* แนวทางแก้: ปรับด้วยปูนโดโลไมต์ โดยแบ่งใส่เป็นรอบ ไม่ใส่ครั้งเดียว
pH 5.5–6.5 (เหมาะสมสำหรับพืชส่วนใหญ่)
* ระบบรากทำงานดี ธาตุอาหารพร้อมใช้
* รักษาดินด้วยการเพิ่มอินทรียวัตถุสม่ำเสมอ
pH สูงกว่า 7.5 (ดินด่าง)
* ธาตุสังกะสี เหล็ก แมงกานีส ถูกตรึง ใบเหลือง เส้นใบเขียว
* แนวทางแก้: ลดการใช้ปูน หลีกเลี่ยงปุ๋ยที่มีแคลเซียมสูงมาก และเพิ่มอินทรียวัตถุเพื่อช่วยปล่อยธาตุจุลธาตุออกมา
---
**เหตุผลที่ต้องรอให้ตะกอนตกก่อนอ่านค่า**
เพราะดินมีอนุภาคขนาดเล็กที่สามารถรบกวนการอ่านสีของ pH ได้
การทิ้งไว้ให้ตกตะกอน 5–10 นาที ทำให้ค่าที่อ่านได้เสถียรและแม่นยำขึ้น
นี่คือจุดที่นักวิชาการภาคสนามเน้นเสมอ
---
**สรุปแนวคิดสำคัญ**
การใส่ปุ๋ยโดยไม่รู้ค่า pH ดิน
เหมือนการให้อาหารคนป่วยโดยไม่รู้ว่าเขาดูดซึมได้หรือไม่
การตรวจ pH
คือการ “เปิดประตูธาตุอาหาร”
ให้พืชใช้ปุ๋ยที่เราลงทุนไปอย่างคุ้มค่า
---
**เอกสารอ้างอิง**
* Brady, N.C. & Weil, R.R. (2016). *The Nature and Properties of Soils.* Pearson.
* Havlin, J.L. et al. (2013). *Soil Fertility and Fertilizers.* Pearson Education.
* FAO (2005). *Soil Survey and Evaluation Procedures.*
---
#เกษตรแม่นยำ #ตรวจดินก่อนให้ปุ๋ย #ดินดีรากดีผลผลิตดี #เกษตรเชิงวิทยาศาสตร์
