Logo
ฟาร์มเกษตร ชีวิตเกษตรครบวงจร
FarmKaset.ORG | ติดตั้งแอพFK

ดินมีค่า pH เท่ากัน แต่ผลผลิตต่างกัน...

Posted by: Admin
Date: 2025-10-25 08:12:52
From: 125.24.94.185
ดินมีค่า pH เท่ากัน แต่ผลผลิตต่างกัน ทำไม?

เวลาจะตรวจความอุดมสมบูรณ์ของดิน หลายคน มักดูที่ค่า pH เป็นหลัก
เพราะค่า pH เป็นตัวบอกระดับความเป็นกรด–ด่างของดิน และเกี่ยวข้องกับการละลายของธาตุอาหาร
แต่ในทางปฏิบัติ **ดินที่ pH เท่ากัน ไม่ได้หมายความว่าให้ผลผลิตเท่ากันเสมอไป**

นั่นเพราะ **pH เป็นแค่ “ค่าหนึ่ง” ในหลายปัจจัยที่ควบคุมศักยภาพของดิน**
ถ้าเปรียบเทียบง่าย ๆ
pH คือ **อุณหภูมิร่างกาย**
รู้ว่า ตัวไม่ปกติ แต่ **ยังบอกไม่ได้ว่าป่วยเพราะอะไร**

---

### **แล้วอะไรคือปัจจัยที่ทำให้ดินให้ผลผลิตต่างกัน ทั้งที่ pH เท่ากัน?**

#### **1) ปริมาณอินทรียวัตถุในดิน**

ดินที่มีอินทรียวัตถุสูง

* เก็บน้ำได้ดี
* เป็นแหล่งอาหารจุลินทรีย์
* ทำให้โครงสร้างดินโปร่ง รากเดินได้ง่าย
ในขณะที่ดินอินทรียวัตถุต่ำ
แม้ pH จะเหมาะสม แต่ **รากไม่สามารถดูดอาหารได้เต็มที่**

#### **2) ความสามารถในการแลกเปลี่ยนประจุ (CEC: Cation Exchange Capacity)**

CEC เปรียบเหมือน “ความสามารถของดินในการจับและส่งมอบธาตุอาหารให้พืช”
ดินทราย pH เท่าดินร่วนเหนียว แต่ดินทรายมี CEC ต่ำ
→ ปุ๋ยที่ใส่ลงไปจะ **หลุดออกจากดินเร็ว**
→ พืชใช้จริงได้เพียงส่วนน้อย

#### **3) โครงสร้างดินและช่องว่างอากาศ (Soil Aeration)**

รากต้องการอากาศเพื่อหายใจ
ถ้าดินแน่น อัดตัว หรือถูกไถลึกซ้ำจนแข็ง
พืชจะดูดสารอาหารได้ไม่เต็มที่ แม้ดินจะมีปุ๋ยอยู่มากก็ตาม

#### **4) ชีววิทยาของดิน (Soil Microbial Activity)**

รอบรากพืชมีจุลินทรีย์ที่ช่วยย่อยธาตุอาหาร
ถ้าดินขาดอินทรียวัตถุ หรือมีการใช้เคมีรุนแรงติดต่อกัน
**จุลินทรีย์ดีจะลดลง**
→ ธาตุอาหารในดิน “มีอยู่ แต่ไม่ถูกปลดปล่อยให้พืชใช้”

---

### **สรุป**

> **ค่า pH เป็นตัวชี้วัดที่สำคัญ แต่ไม่ใช่ตัวตัดสินคุณภาพดินทั้งหมด**

ถ้าจะพัฒนาดินให้ดีจริง
ต้องดู **ทั้งระบบ**

* โครงสร้างดิน
* อินทรียวัตถุ
* จุลินทรีย์
* การระบายอากาศ
* ความสามารถในการจับธาตุอาหาร (CEC)

**เพราะ “ดินดี” ไม่ได้หมายถึง “ค่าหนึ่งดี”
แต่หมายถึง **ระบบนิเวศใต้ดินทำงานอย่างสมดุล**

---

### **อ้างอิงงานวิชาการ**

* Brady, N.C., & Weil, R.R. (2016). *The Nature and Properties of Soils*. Pearson.
* Marschner, P. (2012). *Marschner’s Mineral Nutrition of Higher Plants*. Academic Press.
* Lal, R. (2015). Restoring soil quality to mitigate soil degradation. *Sustainability*, 7(5), 5875–5895.

---

#ความรู้เกษตร #จัดการดินอย่างเข้าใจ #ดินดีคือพื้นฐานผลผลิต #เกษตรแม่นยำ
#วิทยาศาสตร์การเกษตร #อินทรียวัตถุสำคัญมาก #CECคืออะไร
#ให้รากทำงานไม่ใช่ให้ปุ๋ยทำงานคนเดียว 🌱
User uploaded image
← กลับหน้าบทความ

บทความอื่นๆ

บทความ
JANE FK
ทำเกษตรหลังเกษียณ เริ่มที่ดิน 1 ไร่ก็รวยได้จริงหรือ? วิเคราะห์ด้วยแนวคิดระบบการเกษตรแบบครบวงจร... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-07-14 11:49:04
จาก: 1.20.162.52
บทความ
ผู้ดูแล
แนะนำแอป WordTuner: ฟังวิทยุจากทั่วโลกได้ง่าย ๆ บนมือถือ Android ของคุณ ถ้าคุณเป็นคนหนึ่งที่ชอบฟังเพลง วิทยุ ข่าวสาร หรือรายการพูดคุยจากประเทศต่าง ๆ... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-05-16 06:46:10
จาก: 118.172.193.216
บทความ
JANE FK
สูตรเร่งหวานผลไม้ธรรมชาติ เพิ่มความอร่อยแบบปลอดภัย การเพิ่มความหวานให้กับผลไม้เป็นหนึ่งในเทคนิคสำคัญที่ช่วยเพิ่มมูลค่าผลผลิตให้แก่เกษตรกร... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-06-14 11:45:18
จาก: 1.2.231.87
บทความ
JANE FK
เคล็ดลับเพิ่มคุณภาพมันสำปะหลังด้วยโพแทสเซียม: กุญแจสำคัญสู่ผลผลิตสูงและรากแข็งแรง บทนำ โพแทสเซียม (Potassium, K)... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-09-20 11:22:20
จาก: 1.2.230.105
บทความ
JANE FK
เทคนิคการให้น้ำ “หยดประหยัด” ที่ช่วยเพิ่มผลผลิตได้จริง ทำไมเกษตรกรไทยควรรู้จักและใช้ระบบน้ำหยดเพื่อลดต้นทุนและเพิ่มรายได้ บทนำ... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-10-03 11:08:53
จาก: 1.1.244.192
บทความ
ผู้ดูแล
ราคายางพาราวันนี้ (6 พฤษภาคม 2568) ภาคใต้ (ข้อมูลจากสมาคมยางพาราไทย) ยางแผ่นดิบ: - หาดใหญ่: 67.00 บาท/กก. - คลองแงะ: 65.00 บาท/กก. - ตรัง: 65.00... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-05-06 03:51:27
จาก: 2405:9800:bcb0:13df:77dd:15de:7196:408f
บทความ
JANE FK
ปลูกสับปะรดให้หวานฉ่ำ ด้วยเทคนิคการดูแลพืชแบบมืออาชีพ การปลูกสับปะรดให้ได้ผลผลิตที่หวานฉ่ำและมีคุณภาพสูง ไม่ใช่เรื่องของโชคชะตาเพียงอย่างเดียว... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-08-23 13:43:53
จาก: 1.2.226.233
บทความ
JANE FK
ดินเปรี้ยว–ดินเค็ม–ดินด่าง ต่างกันอย่างไร? วิธีแก้ให้ดีขึ้นในฤดูเดียว 1) เข้าใจพื้นฐาน “ดินเสีย 3 แบบ” ก่อนเริ่มแก้ ดินเปรี้ยวคืออะไร (Acid Soil)... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-12-10 09:18:54
จาก: 1.4.196.95
บทความ
JANE FK
วิธีปลูกข้าวไรซ์เบอร์รีคุณภาพสูง ขายได้ราคาดีทั้งในและต่างประเทศ ข้าวไรซ์เบอร์รี (Riceberry) เป็นข้าวสายพันธุ์ไทยที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-08-23 09:39:38
จาก: 1.2.226.233
บทความ
JANE FK
โรครากเน่า ใบไหม้ ป้องกันอย่างไรไม่ให้พืชตายทั้งแปลง **โรครากเน่า ใบไหม้** คือภัยเงียบที่ทำให้พืชเศรษฐกิจเสียหายอย่างหนัก... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-06-21 10:34:51
จาก: 1.20.189.121
บทความ
JANE FK
ทำไมพืชติดโรคเดิมซ้ำ ๆ ทุกปี? วิธีตัดวงจรโรคแบบยั่งยืน บทนำ (SEO-Friendly) หลายสวนพบปัญหาเดิมซ้ำซาก คือ พืชเป็นโรคเดิมทุกปี ทั้งโรคราน้ำค้าง... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-12-04 09:56:23
จาก: 1.4.249.242
บทความ
JANE FK
“แตงโมเนื้อแดงส่งออกจีน: ปลูกอย่างไรให้ได้ขนาด รสชาติ และคุณภาพตามเกณฑ์ตลาดต่างประเทศ” บทความเชิงวิชาการ (Research Article) บทนำ แตงโมเนื้อแดง... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-11-11 10:21:47
จาก: 1.20.243.8
บทความ
ผู้ดูแล
การเพิ่มผลผลิตอ้อยอย่างถูกต้อง: แนวทางปฏิบัติสำหรับเกษตรกรยุคใหม่ การปลูกอ้อยในปัจจุบันไม่ใช่เพียงแค่การหว่านแล้วรอผลผลิตอีกต่อไป แต่ต้องอาศัยความรู้... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-05-04 17:41:51
จาก: 125.25.214.203
บทความ
JANE FK
สูตรเด็ด “เร่งราก เร่งใบ” ด้วยกะปิ + กากน้ำตาล ปลูกอะไรก็งามโตไว การเร่งรากและเร่งใบเป็นกระบวนการสำคัญในการส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-07-08 12:00:38
จาก: 1.20.88.220
บทความ
JANE FK
เคล็ดลับปลูกผักสวนครัวให้โตทันขายใน 30 วัน – เร่งโตไว ต้นทุนต่ำ กำไรเร็ว การปลูกผักสวนครัวให้ทันขายภายใน 30 วันไม่ใช่เรื่องยาก... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-06-27 10:39:01
จาก: 1.4.248.230
บทความ
JANE FK
“อ้อยอินทรีย์” ผลิตน้ำตาลเพื่อสุขภาพ โรงงานตั้งรับซื้อมากขึ้นทุกปี โอกาสทองเกษตรกรไทยในยุคตลาดสุขภาพเติบโตอย่างก้าวกระโดด 🔍 บทนำ... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-10-29 11:01:03
จาก: 118.172.233.131
บทความ
JANE FK
ข้าวโพดหวานตลาดไม่เคยวาย: เทคนิคปลูกให้ได้ผลผลิตต่อเนื่อง พร้อมใช้ปุ๋ยฮิวมิค FK บทคัดย่อ... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-09-20 10:29:48
จาก: 1.2.230.105
บทความ
JANE FK
ผลไม้ผิวเสีย–ผิวกรอบแตก เกิดจากอะไร? วิเคราะห์ด้วยวิทยาศาสตร์พืชแบบเข้าใจง่าย บทนำ: ทำไม “ผิวผลไม้” จึงเสียได้ง่ายในช่วงอากาศแปรปรวน? หลายสวนเจอปัญหา... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-12-11 10:35:22
จาก: 1.2.230.215
บทความ
JANE FK
เชื้อราระบาด! วิธีสังเกตต้นไม้ติดโรคก่อนจะสายเกินไป... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-06-02 20:08:17
จาก: 1.2.231.84
บทความ
ผู้ดูแล
เพิ่มประสิทธิภาพการเพาะปลูกด้วยเครื่องวัดดินดิจิทัล Yieryi 4-in-1 ในยุคที่เทคโนโลยีการเกษตรก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-05-04 07:00:28
จาก: 125.25.214.203
บทความ
JANE FK
เทคนิคการตัดแต่งกิ่งมะนาวเพื่อให้ติดผลแน่นทุกฤดู การดูแลมะนาวให้สามารถติดผลได้ดีอย่างสม่ำเสมอในทุกฤดู... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-06-17 11:23:28
จาก: 1.10.206.58
บทความ
JANE FK
ปลูกพริกยังไงให้ดกจนขายไม่ทัน! เคล็ดลับจากเกษตรกรตัวจริง **การปลูกพริกให้ได้ผลผลิตสูงอย่างต่อเนื่อง** ไม่ใช่เรื่องของโชคช่วย... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-07-24 13:53:40
จาก: 1.20.180.181
บทความ
ผู้ดูแล
เพิ่มผลผลิตพืชผัก ด้วยวิทยาศาสตร์การให้ธาตุอาหารครบถ้วน การปลูกพืชผักให้เจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว ใบเขียวสด และให้ผลผลิตสูงนั้น... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-09-07 08:45:30
จาก: 118.172.194.80
บทความ
JANE FK
เกษตรกรรุ่นใหม่ทำ “เกษตรพรีเมียม” ส่งห้าง-ส่งออก กำไรดีกว่าขายตลาดนัด 5 เท่า บทนำ ปัจจุบัน **เกษตรพรีเมียม (Premium Agriculture)**... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-09-26 14:09:05
จาก: 1.2.224.131
บทความ
JANE FK
กระตุ้นมะนาวออกดอกหน้าแล้ง ด้วยวิธีธรรมชาติ 100% เพิ่มผลผลิตแบบไม่พึ่งสารเคมี การออกดอกของมะนาวในช่วงหน้าแล้ง ถือเป็นช่วงเวลาแห่งโอกาสของเกษตรกร... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-06-24 09:57:21
จาก: 1.1.246.197
บทความ
JANE FK
ดินเสื่อม คุณภาพตก ผลผลิตลด — เช็กสัญญาณดินขาดธาตุอาหารแบบที่เกษตรกรไม่รู้ตัว บทนำ : ปัญหาดินเสื่อมที่เกษตรกรมองไม่เห็น แต่ผลผลิตลดลงทุกปี... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-11-17 08:59:52
จาก: 125.25.182.34
บทความ
ผู้ดูแล
รีวิว สารจับใบ FK – ตัวช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการดูดซึมธาตุอาหารทางใบ สำหรับพืชทุกชนิด... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-05-06 01:50:10
จาก: 118.172.194.228
บทความ
JANE FK
ปลูกมะเขือเทศยังไงให้ลูกดก ผิวสวย สีสด ขายง่าย กำไรงาม การปลูกมะเขือเทศให้ได้ผลผลิตคุณภาพสูง ไม่ใช่เพียงแค่ปลูกแล้วรอเก็บเกี่ยว... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-07-19 14:28:52
จาก: 118.172.233.243
บทความ
ผู้ดูแล
การปลูกและดูแลพริกทุกชนิดให้ได้ผลผลิตดีอย่างยั่งยืน #ปลูกพริก #พริกผลผลิตดี #พริกปลอดภัย #เกษตรแม่นยำ... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-05-10 20:52:24
จาก: 101.51.47.184
บทความ
JANE FK
พืชไม่ติดดอก–ไม่ติดผล เพราะอะไร? ไขปมปัญหาอาหารพืชในช่วงวิกฤต บทนำ : ปัญหาใหญ่ที่ซ่อนอยู่เบื้องหลัง “ดอกไม่ติด – ผลไม่มา”... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-11-26 09:03:22
จาก: 1.20.243.163
บทความ
ผู้ดูแล
เราต่างก็เป็นลูกหลาน ชาวนาไทย ชาวไร่ ชาวสวน เราทุกคนล้วนมีรากเหง้าที่เชื่อมโยงกันอย่างลึกซึ้ง รากเหง้าที่หยั่งลึกลงไปในแผ่นดินไทย... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-06-01 03:50:01
จาก: 2405:9800:bcb0:13df:b25f:708b:f0b:57d3
บทความ
Admin
ใบเหลืองไม่ใช่ขาดปุ๋ยเสมอไป การแยก “คลอโรซิสจากธาตุอาหาร” vs “คลอโรซิสจากแสง” ในพืช ในภาคเกษตร เรามักเชื่อว่า “ใบเหลือง” = “พืชขาดปุ๋ย”... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-10-25 19:09:10
จาก: 125.27.140.92
บทความ
JANE FK
เปิดเทคนิคให้อาหารทางใบ พืชแข็งแรงทันตาเห็น เพิ่มผลผลิตได้จริง... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-06-14 11:23:18
จาก: 1.2.231.87
บทความ
JANE FK
ลองกองหวานฉ่ำ ลูกใหญ่ไร้เพลี้ย! ใช้เทคนิคนี้เห็นผลใน 30 วัน ลองกองเป็นผลไม้เศรษฐกิจที่มีศักยภาพในการสร้างรายได้สูงในภาคใต้ของไทย... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-07-12 11:27:34
จาก: 1.20.107.102
บทความ
JANE FK
เทคนิคปลูกแตงโมให้หวาน แดง สวย ขายง่าย กำไรงาม การปลูกแตงโมให้ได้ผลผลิตคุณภาพสูง ไม่ใช่เพียงการหว่านเมล็ดแล้วรอเวลาเก็บเกี่ยว... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-05-28 21:16:22
จาก: 1.0.215.181
บทความ
ผู้ดูแล
ความสำเร็จไม่ได้พังเพราะขาดเยอะ... แต่อาจพังเพราะขาดนิดเดียว” Law of the Minimum คืออะไร? ลองนึกภาพถังไม้ 1 ใบที่ทำจากไม้หลายแผ่น... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-05-02 06:11:22
จาก: 125.24.28.79
บทความ
JANE FK
ใบเหลือง ใบไหม้ แค่ขาดธาตุอาหาร! อ่านให้ออก รักษาให้ถูก ทำความเข้าใจสาเหตุของใบเหลืองและใบไหม้ในพืช ใบเหลืองและใบไหม้... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-06-11 10:54:02
จาก: 125.25.182.82
บทความ
JANE FK
เร่งผลผลิตพุ่ง! สูตรลับเร่งดอก-ติดผล สำหรับพืชสวนผลไม้ การเพิ่มผลผลิตของพืชสวนผลไม้ให้ได้ผลเต็มประสิทธิภาพ... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-06-25 10:05:51
จาก: 1.1.240.1
บทความ
JANE FK
พริกแดงสดทั้งสวน! เคล็ดลับเร่งสีและป้องกันโรคกุ้งแห้งด้วย “ปุ๋ยจุลธาตุ” ที่เกษตรกรไทยต้องรู้ บทนำ “พริกแดงสด”... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-11-01 10:56:15
จาก: 1.20.88.182
บทความ
JANE FK
ปลูกมันสำปะหลังอย่างไรให้หัวใหญ่ น้ำหนักดี กำไรเพิ่ม มันสำปะหลังถือเป็นพืชเศรษฐกิจสำคัญของไทยที่มีความต้องการตลาดทั้งในและต่างประเทศ... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-08-22 09:23:06
จาก: 1.1.247.21
บทความ
JANE FK
วิธีปลูกผักสลัดอินทรีย์ ขายตลาดพรีเมียม สร้างรายได้มั่นคง ปลูกผักสลัดอินทรีย์ขายตลาดพรีเมียม ทางเลือกใหม่ของเกษตรกรไทย... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-06-28 11:07:19
จาก: 1.20.219.179
บทความ
JANE FK
มะพร้าวน้ำหอม ปลูกอย่างไรให้น้ำหอมแท้ หวานจริง เพิ่มราคาได้ทุกลูก การปลูกมะพร้าวน้ำหอมให้ได้คุณภาพสูง ต้องเริ่มจากระบบคิดทั้งระบบ... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-06-25 11:19:35
จาก: 1.1.240.1
บทความ
JANE FK
ปลูกกินก็ได้ ปลูกขายก็ดี! 10 พืชสวนครัวประหยัดเงินทั้งบ้าน การวางแผนเพื่อความมั่นคงด้านอาหารในครัวเรือนไม่จำเป็นต้องเริ่มต้นด้วยงบประมาณจำนวนมาก... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-06-05 21:09:03
จาก: 1.20.215.13
บทความ
JANE FK
งานวิจัยใหม่: การเพาะเมล็ดแบบสุญญากาศ เร่งการงอกได้เร็วกว่าเดิม บทนำ การเพาะเมล็ดเป็นขั้นตอนสำคัญในกระบวนการผลิตพืช... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-09-23 11:34:16
จาก: 1.1.244.26
บทความ
ผู้ดูแล
ชาวขอมโบราณหายไปไหน? "ชาวขอม" หรือกลุ่มชาติพันธุ์ที่สร้างอาณาจักรขอม (Khmer Empire) มิได้หายไปจากประวัติศาสตร์... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-05-06 01:33:04
จาก: 118.172.194.228
บทความ
JANE FK
แคลเซียมและโบรอนสำหรับต้นมะเขือเทศ: เพิ่มผลผลิตและคุณภาพอย่างยั่งยืน บทนำ... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-09-19 14:45:12
จาก: 1.2.224.147
บทความ
JANE FK
ใส่ปุ๋ยทางดินอย่างเดียว พลาดโอกาสเพิ่มผลผลิตไปครึ่งหนึ่ง ถอดรหัสด้วยวิทยาศาสตร์พืช: ทำไมพืช “ได้ปุ๋ย” แต่ไม่ “ได้ผลผลิต” บทคัดย่อ (Abstract)... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-12-17 09:18:34
จาก: 1.1.247.180
บทความ
JANE FK
ปลูกองุ่นเป็นอาชีพหลัก รายได้เกินแสนต่อเดือน – แนวทางคิด การลงทุน และการตลาด การปลูกองุ่นไม่ใช่แค่การทำเกษตรแบบดั้งเดิมอีกต่อไป... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-05-31 00:06:39
จาก: 1.10.206.164
บทความ
JANE FK
โรคใบไหม้ในมันสำปะหลัง (Cassava Leaf Blight) เป็นปัญหาสำคัญที่ทำให้ผลผลิตลดลง ใบแห้ง หลุดร่วงเร็ว ต้นชะงักการเจริญเติบโต... ดูเพิ่มเติม
วันที่: 2025-09-10 13:38:11
จาก: 118.172.233.145
บทความ
Admin
เกษตรกรที่ดี เริ่มต้นด้วยการหว่านเมล็ดแห่งความหวัง และเก็บเกี่ยวด้วยมือแห่งความอดทน 🌾 #คำคมเกษตร
วันที่: 2025-09-03 15:11:50
จาก: 118.172.193.139
เว็บไซต์กีตาร์คนไทย ไปไกลสู่โลก Midlife-Guitar.com Classical guitar

Total Page Views: 389465